Spirituele Yoga en Vedanta
opmerkingen en uitgangspunten
Er zijn duizenden boeken geschreven over de essentiële uitgangspunten van deze twee spirituele en wetenschappelijke levensfilosofieën. Het vraagt echter een grondige studie van “vele jaren” wil je er echt mee vertrouwd raken en in staat zijn om de kennis en inzichten goed te kunnen integreren in het dagelijks leven. De studie omvat in principe ook het volgen van lezingen voor de feedback en het voeren van een open discussie samen met praktische oefeningen, als toetsingsinstrument om te voorkomen dat je verdwaalt in meestal nieuwe en soms confronterende gedachtes en emoties, die zeker ontstaan als je je gaat verdiepen in de Yoga en Vedanta. Toch nodig ik je uit om te beginnen met de relatief simpele uitgangspunten te overwegen en te ontdekken wat deze met je doen.
De hierna volgende teksten zijn dan ook slechts een eerste aanzet ter oriëntatie van deze levensvisies, het is geschreven in simpel Nederlands en geplaatst binnen een context die vrijwel iedereen die een spiritueel leven tracht te leiden zal herkennen, zodat je er langzaam aan mee vertrouwd raakt. Uiteraard zullen deze teksten vragen, verbazing, ver-wondering, blijdschap en twijfels oproepen die vervolgens om meer uitleg vragen. Dit gebeurt normaal via studie en bijscholingsbijeenkomsten, maar er zijn ook mogelijkheden om dit per mail te doen of via een individueel mondeling contact. De bijscholingsbijeenkomsten voor Yoga leraren en opleiders bieden eveneens deze mogelijkheid, je moet dan echter wel al enigszins bekend zijn met de basisbegrippen van deze twee filosofieën.
De huidige tijdgeest “helpt” ons om bewuster te gaan leven en actief te onderzoeken hoe we meer in harmonie kunnen leven met de mogelijkheden die de aarde ons nu (nog) biedt. Daarom is het belangrijk dat we ons gezamenlijk heroriënteren ten aanzien van wat er wel of niet mogelijk is. Het vrijwillig ondergaan van (noodzakelijke) veranderingen is voor veel mensen een moeilijk onderwerp en roept gauw spanningen op, samen met het risico tot polarisatie en dus een verwijdering van elkaar, welke de noodzakelijke cohesie in een samenleving aantast. Een groot gedeelte van onze huidige filosofische, psychologische, ethische, religieuze, economische en klimaat opvattingen, onze omgang met alles wat leeft, enz. zijn toe aan vernieuwing door het omarmen van een te lang vertraagd proces van evolutie.
Het is tevens een uitdaging en een opdracht maar vooral ook een kans om de uitkomsten van dit proces zowel op individueel alsook op maatschappelijk niveau niet tot een ernstige tweespalt te laten leiden, want daarvoor is de situatie op vele terreinen inmiddels veel te ernstig. Ook al zal niet iedereen dit gegeven direct herkennen en onderkennen, we hebben door onze levenswijze al te vaak de signalen van het leven, de aarde en de mensen om zaken bij te stellen, systematisch genegeerd. De onderliggende disharmonie uit zich inmiddels in verschillende geledingen van onze maatschappij en in het individuele leven van mensen.
Binnen de authentieke Yoga en Vedanta filosofie en met name tijdens de “bestudering” hiervan, maken we ook gebruik van methodes om goed te leren omgaan met andersdenkenden, zonder dat dit bijvoorbeeld een bekoeling of spanning veroorzaakt binnen bestaande relaties, hetgeen we helaas toch regelmatig om ons heen zien. Deze innerlijke en spirituele levenshouding reflecteert het respect dat we trachten te (be)houden voor een andermans mening en ontstaat vanzelf indien je regelmatig je Sadhana programma uitvoert. Hierbij is regelmatig zelfonderzoek van groot belang, omdat je zo in contact kunt komen met je innerlijke drijfveren en ook die van je “lagere” natuur.
Dit is een tijd waarin we moeten openstaan voor de noodzakelijke veranderingen die wetenschappers uit alle geledingen van de samenleving wereldwijd ons aanreiken willen we de aarde ook nog leefbaar achterlaten voor onze kinderen en kleinkinderen.
Tijdens de afgelopen 50 jaar heb ik regelmatig gezien, hoe zelfs ingrijpende maar noodzakelijke veranderingen, waar mensen in eerste instantie erg tegenop zagen, uiteindelijk hen toch veel gelukkiger en stabieler maakten en minder ontevreden en angstig voor de toekomst. Hierdoor werd ook hun omgeving op een positieve manier beïnvloed en ontdekte men dat we nog altijd als medemensen met elkaar kunnen en moeten leren omgaan. Ook al zijn we dat soms verleerd doordat we te veel in een bubbel zijn gaan leven.
Tevens leert men dat het bewust ondergaan van het verlies aan controle, een nieuwe horizon doet verschijnen, zoals het cliché het mooi zegt: de enige zekerheid tijdens het leven is dat men wordt blootgesteld aan een continu proces van verandering. Wil je in harmonie blijven leven tijdens periodes van bijvoorbeeld grote maatschappelijke spanningen en veranderingen, dan moet je leren er de juiste omgang mee te vinden en voorkomen dat je in de weerstand schiet, zeker ten aanzien van onderwerpen die je niet kunt pareren en waarbij je moet leren meebewegen, echter zonder je innerlijke eigenheid te verliezen of te verloochenen.
Daarom zeggen we op basis van de Yoga-filosofie: onderga veranderingen welke in wezen groeiprocessen zijn, met plezier en vol verwachting op dat wat komen gaat, want je weerstand is vaak gebaseerd op de angst voor het onbekende en de gehechtheid aan.........
Het bewust veranderen van patronen, gewoontes en reflexen is inmiddels ook een belangrijk onderwerp binnen de geestelijke gezondheidszorg en met name binnen de hulpverlening geworden. Want een groot gedeelte van de huidige problemen die mensen ervaren zijn het gevolg van vaak te veel vasthouden aan dat wat er “eens” was, en een gebrek aan zingeving of het bewust beleven van de spirituele dimensie van ons wezen.
Ik zeg niet dat het dus ook voor iedereen even gemakkelijk is, maar wel dat de Yoga-filosofie en psychologie vele hulpmiddelen aanreikt waardoor je goed kunt anticiperen op veranderingen. De wereld is overal heftig in beweging, ook op de zonnige eilanden in de tropische zeeën, want daar stijgt het water al in een mate dat men niet meer weet waar men naar toe moet verhuizen. Elke tijdsperiode kent (specifieke) uitdagingen, dus vanuit een bepaalde optiek is er niets nieuws onder de zon, het vraagt nu vooral om stil te staan (en Stil te zijn) bij wat we moeten doen om de harmonie in alle aspecten van het leven te behouden of weer terug te brengen.
108 Overwegingen voor de ontwikkeling van een spiritueel leven
- Voordat je boos wordt op een ander, bedenk dan eerst wat je ermee wilt bereiken en wat je eigen aandeel is in een eventueel “conflict of verschil van mening”.
- Voordat je een mening (vaak een oordeel) geeft, vraag je dan eerst af waarop deze is gebaseerd en wat je ermee wilt bereiken.
- Als je angstig wordt, onderzoek dan hoe waarheidsgetrouw deze emotie is, want emoties zijn meestal het gevolg van bepaalde gedachtes, onderzoek deze en als je ze niet kunt wijzigen tracht ze dan op z’n minst te beheersen en zoek anders deskundige hulp.
- Besef dat de behoefte tot roddelen, haat, wraak, rancuneus gedrag, enz. meestal verwijst naar onverwerkte en verdrongen emoties (en soms is het ook een uiting van de lagere natuur van de mens) en dat dit gedrag uiteindelijk jezelf zal schaden. Het is raadzaam om naar andere manieren te zoeken om deze emoties te verwerken. Zolang je door deze gevoelens wordt bepaald kun je je ook spiritueel moeilijk ontwikkelen.
- Voordat je toegeeft aan een “slechte” gewoonte, bedenk dan eerst waarom je dit zou doen; als je denkt niet anders te kunnen, zoek dan hulp, want patronen kunnen wel degelijk worden doorbroken, met name als je weet waardoor en wanneer ze zijn ontstaan, daarom is een grondig zelfonderzoek meestal zinvol, als eerste stap op weg naar het doorbreken van gewoontes en verkeerde patronen die je belasten.
- Voordat je gaat bidden voor iets of iemand, zorg dan eerst dat je geloof zuiver, oprecht en sterk is en vraag je af of “God” (en wat je hier precies onder verstaat) je problemen zou moeten en kunnen oplossen of dat je dit zelf moet doen.
- Voordat je gaat “spreken”, vraag je dan eerst af of de ander bereid en/of in staat is om werkelijk te luisteren en besef wat je ermee wilt bereiken.
- Voordat je dood gaat, zorg dan dat je echt geleefd hebt en het onvermijdelijke niet vreest en met vertrouwen tegemoet kunt treden.
- Voordat je geld uitgeeft, zorg er dan eerst voor dat je het bedrag hebt verdiend en onderzoek of hetgeen je wilt gaan kopen wel echt nodig is en welke functie het voor je moet gaan hebben, is het echt noodzakelijk dan is het goed. In deze tijd kopen mensen namelijk steeds vaker zaken die men niet echt nodig heeft en slechts tijdelijk een aangenaam gevoel geven, overweeg of je dit gevoel ook niet op een andere manier kunt opwekken.
- Voordat je iemand een brief gaat “schrijven”, denk dan eerst goed na over je motief en besef dat je vanuit een spirituele optiek alleen de waarheid aan het papier mag toevertrouwen, want geschreven leugens kunnen jarenlang voor disharmonie zorgen.
- We kunnen maar in beperkte mate invloed uitoefenen op onze omstandigheden, daarom is het geluk dat hiervan afhankelijk is meestal tijdelijk en in principe altijd kwetsbaar, toch zullen we regelmatig een poging doen om de omstandigheden naar onze hand te zetten, maar verlies jezelf niet in deze activiteiten, want het echte geluk is nooit afhankelijk van de door ons bepaalde situaties. Het wordt veel meer bepaald door de mate waarin je je weet te verbinden met je Hart, met “God of de Werkelijkheid” en je het dynamische karakter van het leven weet te onderkennen en aanvaarden.
- Yoga “ontwikkelt” zich nog steeds in het Westen, van een oosterse hype, inmiddels vaak geïntegreerd in het wellness circuit, naar een serieuze spirituele en vooral wetenschappelijke traditie die je in contact brengt met je innerlijke en subtiele en spirituele Kern van wie je werkelijk bent. Het geeft je tevens inzicht in je karakter en je persoonlijke levensweg, je opgaven en beproevingen.
- Oprechte en bewust beleefde dankbaarheid voor wat er wel is, verdrijft de bitterheid en ontevredenheid in je karakter, indien je te veel gefocust bent op wat er allemaal niet is in je leven.
- De meeste (westerse) mensen kunnen niet goed langdurig alleen zijn, bekommer je daarom om je medemensen en als je vermoedt dat ze eenzaam zijn, zoek dan contact en vraag naar hun noden en/of ze iets met je willen delen en onderzoek wat je voor ze kunt betekenen. Voorkom dat je met te veel goede raad en advies komt, geef de ander de tijd en ruimte om een eventueel gemis zelf te verwoorden.
- Hoe wezenlijker je jeZelf kent, des te gemakkelijker zul je met een “natuurlijke” glimlach herkennen waardoor en waarom je soms toch nog gevangen raakt in patronen en problemen.
- Via de Yoga-weg naar Huis gaan betekent onder andere dat je met meer humor, compassie en ontvankelijkheid voor de subtiele signalen van het leven, je weg naar Huis herkent en met vertrouwen gaat. Dit komt omdat je bewustzijn zich hierdoor verruimt en je horizon vergroot wordt rondom alle zaken in je leven. Zie de mensen om je heen als medereizigers op weg naar hetzelfde Huis, en herken hoe iedereen dit op een eigen unieke wijze doet, inclusief de hierbij horende problemen als leermomenten.
- Probeer niet te klagen maar te dragen en leer van de beproevingen des levens of zoek anders hulp voor je onvermogen om de essentiële wetmatigheden van het leven te herkennen en te kunnen accepteren. En zoek gerust steun voor je lijden, als het leven je te veel beproeft.
- Verdieping van het (dagelijks) leven en het vinden van de werkelijke antwoorden op de belangrijke levensvragen is voor iedereen de weg naar harmonie, geluk, blijdschap en tevredenheid.
- De meeste emoties vragen om een (directe) fysieke (re)actie, hier bewust aan toegeven kan het begin zijn van een verwerkingsproces. Als je deze noodzakelijkheid ontkent, dan zullen de meeste emoties om aandacht blijven vragen en je aldus blijven belasten en ontregelen. De authentieke Yoga kent vele oefeningen (Kryas en speciale Asanas) die je hierbij kunnen helpen.
- Na het verlies als gevolg van het overlijden van een dierbare, bestaat er gelukkig de mogelijkheid tot rouwen, welke ook een uiting is van bijvoorbeeld het voortzetten van een liefdesrelatie en geeft je tevens een kans je in te stellen op de nieuwe situatie. Verstilling, gebed en het in eerste instantie accepteren van de pijn, verdriet en het gemis, samen met het uiten en delen van je emoties zijn noodzakelijk en zullen je hierbij helpen. Laat de tijdsduur open en leef vooral in het moment, want in de praktijk blijkt gelukkig dat de meeste mensen uiteindelijk geen “therapie” nodig hebben voor een natuurlijk proces, want leven betekent ook altijd op weg zijn naar de fysieke dood en het gemis van dierbaren.
- Een leven geïnspireerd door de Yoga en Vedanta filosofie brengt je van “geloven” naar “weten”, daarom wordt de authentieke Yoga als een serieuze wetenschap beschouwd.
- De pijn, angst en bezorgdheid rondom het sterven verwijst vooral naar een emotionele en psychische verbondenheid met anderen en een leven dat je moet leren te transformeren naar een meer subtiele vorm van verbondenheid welke niet zo gangbaar is in deze westerse, fysieke en vooral materieel georiënteerde samenleving. Laat je hierdoor niet misleiden want misschien is deze vorm van verbondenheid je wel vertrouwd, als je je hiervoor openstelt. Een zieleverbondenheid kan wel blijven bestaan en kent geen voorwaarden ten aanzien van fysieke omstandigheden.
- Als je spiritueel ontwikkeld bent, dan zal je stervensfase vooral een proces van bewustwording stimuleren, waardoor je het onvermijdelijke herkent als een overgangsfase en daardoor kunt aanvaarden.
- Een werkelijk spiritueel leven leiden betekent dat er vele vormen van praktische oefeningen aanwezig moeten zijn in je dagelijkse Sadhana. Hierdoor wordt de essentie en dus de meer subtiele werkelijkheid van de “theorie” gerealiseerd.
- Indien je regelmatig reflecteert over het leven en met name over je verleden, dan kun je ontdekken wat het leven je nu en in de toekomst wil vertellen/leren.
- Indien je subtiliteit en intuïtie goed ontwikkeld is dan helpen deze eigenschappen je om beter te kunnen communiceren met je medemensen, met name de non-verbale signalen zul je dan beter herkennen, evenals het gezamenlijk Stil Zijn, waarin zielen elkaar zoveel kunnen vertellen.
- Probeer regelmatig voldoende tijd en aandacht te besteden aan het begrip “sterven en de dood”, zodat je er vertrouwd mee bent als deze ingrijpende gebeurtenis in je leven verschijnt, de Yoga-filosofie en praktijk leert je hoe je hier mee om kunt gaan. Er bestaan allerlei oefeningen binnen de klassieke Yoga waardoor je leert dat je het fysieke lichaam kunt “loslaten”, terwijl je bewustzijn helder is en blijft, (Savasana, Yoga Nidra, Kripa Moedra, enz.).
- Pranayama oefeningen zijn zoveel meer dan ademhalingsoefeningen, voor een goede energetische ontwikkeling zijn deze noodzakelijk; de fysieke ademhaling is hierbij slechts een eerste hulpmiddel.
- De werkelijke essentie van de Yoga en Vedanta weg zul je pas beseffen/ervaren als je met heel je hart en ziel deze weg naar Huis gaat. Verwacht echter geen speciale, fijne of bijzondere momenten zoals je die nu misschien al kent, want deze zijn meestal gecreëerd door je zintuigen en daardoor in spiritueel opzicht betrekkelijk. Onthoud dat verwachtingen je innerlijke openheid en ontvankelijkheid belemmeren voor het wonder van het Zijn en de Liefde.
Laat komen wat komt en benoem je ervaringen niet direct, want pas in de loop der tijd zul je herkennen wat deze levensweg je eigenlijk wil vertellen ten aanzien van wie je in wezen bent. Onthoud dat transformatie van je hele wezen aan de basis ligt van je eventueel nieuwe “ervaringen” en je nieuwe “ego”. De ervaring van het Zijn is zo anders dan de extatische ervaringen die mensen vaak aanzien voor een teken van hun spirituele ontwikkeling. Spiritualiteit brengt je voorbij het gekende, voorbij woorden en gedachtes, het vraagt tijd en oefening om deze woorden te begrijpen en vervolgens te realiseren. - De betekenis en impact van afscheid nemen van het leven (sterven) wordt in sterke mate bepaald door wie of wat je denkt te zijn en wat volgens jou de bedoeling is geweest van je leven hier op aarde en wat je denkt wat de toekomst je zal brengen.
- Het lijden kent vele vormen en de emoties die hierdoor ontstaan moet je altijd proberen te uiten en zijn meestal een roep om Liefde in de vorm van aandacht, steun, meer inzicht en hulp. Het vraagt tevens om voldoende kracht en moed om de beproevingen van het lijden met vertrouwen te kunnen ondergaan. Het persoonlijke onvermogen in de vorm van het lijden is ook een oproep om je niet voortdurend te identificeren met het tijdelijke en grofstoffelijke.
- Rituelen zijn belangrijk voor je spirituele ontwikkeling en met name in de omgang met begrippen als sterven, de dood, verdriet, lijden, het rouwproces, blijdschap en dankbaarheid, want juist deze gevoelens zijn zeer wezenlijk voor een gezond verwerkings- en acceptatieproces. Maar ook om “God of de Werkelijkheid” tastbaar en invoelbaar te maken zijn ze meer dan wenselijk en bieden ze een enorme troost.
- Spiritualiteit draagt enkele kenmerken in zich die je ook tegenkomt bij sommige religies, echter ze zijn veel ruimer, wezenlijker en het gevolg van tien duizenden jaren toetsing en bijstelling of de premissen qua overdrachtsvorm nog wel kloppen. Tevens kenmerkt de authentieke spiritualiteit zich bijvoorbeeld ten aanzien van de Yoga en Vedanta filosofie dat deze altijd dynamisch is qua vorm zodat deze zich gemakkelijk aanpast aan de tijd, plaats en omstandigheden.
- Tijdens het stervensproces van een dierbare is het belangrijk om zelf fysiek ontspannen te zijn, geestelijk alert en emotioneel ontvankelijk en je vooral te willen schikken naar de emotionele, psychische, spirituele en praktische noden van de ander. Wees belangeloos, zonder oordeel en altijd liefdevol en als je zelf te veel ontregeld bent, onderzoek dan of er niet iemand anders is die je taak tijdelijk kan overnemen. Hierdoor kan de stervende het loslaten met vertrouwen volbrengen en voelt men zich niet bezwaard als het je allemaal even te veel is geworden.
- Geef ruimte aan de stervende om te spreken over eventuele angsten voor de “toekomst” maar geef ook ruimte voor een eventueel al aanwezig toekomstbesef, dat verlangd of geloofd wordt na de fysieke dood.
- vervolg wordt aan gewerkt
Met vriendelijke groeten
namens Om-Shanti
Gerard van Wijk
Teksten ter Overweging
Yoga Is
Creatief leven
ziek kunnen zijn
matig zijn in alles
kunnen liefhebben
de strijd aandurven
anderen accepteren
jezelf willen zuiveren
discipline ontwikkelen
verlangen naar inzicht
je zintuigen beheersen
steeds gezonder worden
verlangen naar harmonie
stress-bestendiger worden
God zoeken en hem vinden
het denken kunnen stoppen
de realiteit onder ogen zien
voor jezelf durven opkomen
je goed in je lichaam voelen
je kwaaie kanten aanvaarden
het antwoord in jeZelf vinden
kunnen luisteren naar anderen
je emoties kennen en verwerken
luisteren naar de stem van je hart.
Eerst ‘n antwoord op al je vragen en verlangens,
vervolgens leer je de oorzaak van al je vragen kennen.
Sri Yogi Isha Kripa
Sterven
Stervenden hebben het recht om:
Als een volwaardig (levend) mens behandeld te worden.
Op hun eigen manier uiting te mogen geven aan gedachten,
gevoelens en ervaringen rondom het sterven en de dood.
Betrokken te worden bij elke beslissing aangaande
hun dagelijkse behandeling en verzorging.
Door liefdevolle, belangstellende en uitermate deskundige
mensen verzorgd te worden, die proberen te begrijpen
waar je als mens werkelijk behoefte aan hebt.
Behandeld te worden, ook wanneer het doel niet langer
genezing, maar bestrijding van pijn en ongemak is.
Op elke vraag een oprecht, eerlijk en volledig
antwoord te krijgen, zonder dat men voor je
bepaalt, of je dit wel dan niet aankunt.
Niet alleen en in eenzaamheid te moeten sterven,
maar gedragen te worden door de liefde van anderen.
Te verwachten dat het lichaam ook na de dood,
met respect en tederheid wordt behandeld.
Te mogen sterven waar men dit verkiest,
zonder dat men dit becommentarieert.
Ondersteund te worden in de poging
om de dood te kunnen accepteren.
Gesteund te worden in het verlangen,
God te mogen zien en zijn Liefde te ervaren,
nog voordat men zijn/haar laatste adem uitblaast.
Niet vergeten te worden!
Sri Yogi Isha Kripa
De Dood
Geeft rust, als je hem aanvaardt,
en weet, dat hij precies op tijd zal komen,
geen jaar, maand, dag, uur, minuut of seconde te vroeg.
Laat ons weten, dat er nog een andere werkelijkheid bestaat,
een leven, niet beperkt door tijd of ruimte.
Is het belangrijkste moment van dit levenspel,
waarbij wij maar ten dele de regels kunnen bepalen.
Laat je weten dat alle mensen gelijkwaardig zijn,
en dat je slechts je karma meeneemt in het hiernamaals.
Zal je doen beseffen dat God werkelijk bestaat,
ook al gaat hij nu je bevattingsvermogen te boven.
Wil je dankbaar maken, voor het hier en nu,
waarin je kunt leren en groeien tot volmaaktheid.
Helpt je om na te denken over het leven.
Is de roep van God, om weer tot hem te komen
en te rusten in zijn Liefde en oneindigheid.
Verlost je van het lijden en is niet het einde
maar een nieuw begin!
Sri Yogi Isha Kripa
Voorbij al m’n gedachtes en gevoelens soms ook van onmacht en verdriet
weet ik dat het lijden een einde vindt, als ik dit lichaam weer verlaat
dan zal er alleen nog blijdschap zijn en bij jullie zoveel verdriet
maar vergeet dan niet, dat ik slechts ben voorgegaan
op een weg die je nu nog niet altijd helder ziet
maar die je zeker zult herkennen
als je samen met God blijft gaan.
Sri Yogi Isha Kripa