● De afgelopen 40 jaar hebben we regelmatig ontdekt dat tijdens de momenten dat we leven en werken met mensen en hen echt ontmoeten van Hart tot Hart, soms in de “rol” van begeleider, hulpverlener, medemens, leraar, therapeut en/of vriend(in) we steeds weer bepaalde kernbegrippen tegenkwamen, die in vrijwel alle situaties de sleutel bleken te zijn tot fundamentele oplossingen van problemen en/of die de aanzet waren tot het ontstaan van een nieuw perspectief, waardoor men weer het verlangen hervond om verder te willen leven en groeien, om zo het wonder van bewust te Zijn, met blijdschap, verbazing en vanuit vertrouwen te willen en kunnen ondergaan.
● Omdat we meestal betrokken raken bij situaties waarin mensen of hun levensomstandigheden uit balans zijn geraakt en de harmonie is verdwenen, beginnen we altijd met luisteren en vragen te stellen, en vervolgens weer goed te luisteren, net zolang totdat we werkelijk in contact zijn met de ander en de feitelijke situatie en omstandigheden.
Het centrale uitgangspunt van al onze adviezen, begeleiding, ondersteuning, hulp enz., is en blijft altijd “de ander”, want het gaat er om dat hij of zij weer in harmonie komt met zichzelf en het leven, en daarbij moet de eigenheid van iedereen worden gerespecteerd; we maken immers allemaal verschillende rondes van bewustwording door, tijdens ons verblijf op deze aarde.
● We zijn geen dominees die willen preken, maar mensen die hun levensvisie, ervaring en inspiratiebronnen willen inzetten waar dit gevraagd wordt en functioneel kan zijn. En na meer dan 40 jaar actief te zijn geweest binnen allerlei sectoren van de gezondheidszorg en met name binnen de (spirituele) hulpverlening is ons duidelijk geworden dat daar de mogelijkheden om mensen werkelijk te helpen, inmiddels zeer beperkt zijn. Dit is mede het gevolg van de bezuinigingen, maar ook omdat het werken vanuit een achterhaalde visie op wie of wat de mens in wezen is, niet langer effectief is in relatie tot het herstellen van iemands fysieke, emotionele of psychische onbalans.
Helaas bestaat de dagelijkse praktijk in veel hulpverleningsinstellingen dan ook niet uit veel meer dan het toepassen van een variëteit van symptoom bestrijdende therapieën; we willen hiermee echter niets negatiefs zeggen over de vele mensen die elke dag hun uiterste best blijven doen binnen dit werkveld, om vaak met beperkte middelen mensen te helpen. Maar als je hen nader spreekt, bijvoorbeeld in een bijscholing, dan schrik je wel van hun “onvermogen”, werkdruk, en soms ook eenzaamheid.
● Opvattingen die jarenlang gangbaar waren zijn nu niet langer nog allemaal relevant; “de mens en zijn gedrag is toch niet te veranderen”, “men moet er maar mee leren leven”, “het leven is niet altijd gemakkelijk”, enz. het zijn gemeenplaatsingen die uitgesproken door hulpverleners, vaak meer kwaad en pijn doen dan goed.
● Natuurlijk hebben wij niet alle oplossingen voorhanden, maar in de loop der jaren is wel gebleken dat wat eerst onoplosbaar leek, met de juiste benaderingswijze toch aanzienlijk verbeterd kan worden. Het vraagt een open mind voor nieuwe inzichten, die soms al duizenden jaren oud zijn, maar nu pas hier worden onderkend en toegepast.
Kernbegrippen
Kernbegrippen die we hierbij nader onderzoeken zijn onder andere:
- Referentiekader; in welke mate heeft het een gesloten of open structuur, ben je bijvoorbeeld gemakkelijk in staat om bepaalde opvattingen en ideeën los te laten door een toetsingsproces, en ze dan te vervangen door nieuwe, welke meer in overeenstemming zijn met de werkelijkheid of waarheid, en die je echt verder helpen om het “evenwicht” te herstellen en je leven meer diepgang geven. Het is belangrijk om te beseffen, dat wat je denkt, voelt en doet, grotendeels het gevolg is van de inhoud van je referentiekader en de mate waarin je hiermee vereenzelvigd bent.
Dit betekent dat uitspraken als “dat lust ik niet”, “zo ben ik niet”, “dat wil ik niet”, “dat kan ik niet”, “dat durf ik niet”, “dat werkt zo niet bij mij”, “dat geloof ik niet”, “ik ben nou eenmaal zo”, “ik ben altijd angstig”, “ik heb altijd twijfel”, enz., maar zelden verwijzen naar iets dat wezenlijker is dan een conditioneringspatroon. - Emoties; met name het gevangen zijn in negatieve gevoelens die bijvoorbeeld te maken hebben met: wraak, woede, boosheid, agressie, haat, roddel, rancune, narcisme, jaloezie, hoogmoed, arrogantie, afgunst, moedeloosheid, enz., beïnvloeden en belasten de mens in alle lagen van z’n wezen, waardoor er onder andere een tekort aan levensvreugde en energie ontstaat, en bijvoorbeeld het fysieke lichaam beschadigd raakt en we dit vaak te snel een “ziekte of kwaal” noemen.
Het gaat er bij vrijwel al deze emoties niet zozeer om dat ze niet tijdelijk zouden mogen of moeten bestaan in iemands leven, ze komen immers in potentie bij ieder mens voor, maar wel dat we de feitelijke boodschap die hierin ligt besloten, niet meer goed kunnen of willen verstaan, waardoor we er vervolgens ook geen of te weinig controle meer over hebben en ze ons dagelijks leven vaak onbewust veel te veel bepalen in negatieve zin, met alle gevolgen van dien. - Gedachtes; met name het bepaald worden door negatieve gedachtes en deze niet meer kunnen stoppen/beheersen is een ernstige zaak, want de gevolgen hiervan zijn meestal ingrijpend en kunnen leiden tot bijvoorbeeld een negatief zelfbeeld of allerlei dwanggedachten, die weer negatieve emoties activeren en uiteindelijk ook destructieve handelingen kunnen veroorzaken. Hierdoor wordt ons besef en de ervaring over wie we eigenlijk zijn, ernstig verstoord en vrijwel ontoegankelijk.
Het is bijzonder om te zien dat met name negatieve gedachtes veel moeilijker te stoppen zijn dan positieve. Het “gevoel” opgesloten te zitten in onze gedachten-wereld, verzwakt allerlei eigenschappen die we nodig hebben om in balans te zijn, waardoor we ook niet langer de verschillenden vormen van geluk kunnen ervaren. - Meningen en oordelen; dit is de tijd waarin de mens zijn bestaansrecht vooral ook realiseert door over alles en iedereen een mening te hebben. Zelden is deze echter op feiten gebaseerd en wordt ze vaak door de publieke opinie geïnitieerd en bepaald, samen met de nieuwe sociale media. Men vergeet dat als je bijvoorbeeld je buurman in jeZelf (referentiekader) een label hebt gegeven dat hij niet deugt, je nog maar zelden de buurman echt zult ontmoeten. Het willen en kunnen bijstellen van een mening verwijst terug naar het soort referentiekader dat je hebt.
Mensen die vrijwel de hele dag bepaald worden door hun gedachtes en gevoelens over anderen, kennen zichzelf meestal slecht. En voor een ontmoeting van Hart tot Hart met een medemens is dit een enorme belemmering. Het is de onderliggende behoefte aan deze instelling/houding die men goed moet leren onderkennen, en grondig analyseren opdat een verandering (gemakkelijk) mogelijk wordt. - Patronen, reflexen, mechanismen; met name de dwingende, verslavende en onbewuste versies hiervan vormen een belasting voor de mens, het ontneemt je de mogelijkheid om in vrijheid te kiezen voor een bepaalde handeling/activiteit. Hierdoor zal ook de spirituele dimensie van de mens niet of nauwelijks tot bloei komen. Een groot gedeelte van onze persoonlijkheid wordt bepaald door de mate van vereenzelviging met deze onderwerpen, die ons vrijwel op elk moment van de dag, en meestal ook nog onbewust bepalen, en zolang we ze niet herkennen kunnen we ze zeker niet onder controle brengen.
Uiteraard bestaan er ook patronen, reflexen en mechanismen die ons helpen om in balans te blijven en onze innerlijke harmonie beschermen, maar dan moeten we ze wel heel bewust tot stand laten komen. Een onderzoek naar de mate van bepaaldheid door deze zaken is altijd een spannende ontdekkingstocht, en geeft ons de antwoorden op de vraag waarom en waardoor we nu zijn wie we zijn, en biedt vele aanknopingspunten tot gedragsverandering en opent uiteindelijk de mogelijkheden tot transformatie naar wie we echt (moeten) zijn in dit leven. - Onverwerkte gebeurtenissen en trauma’s; dit is een thema dat al vele jaren regelmatig de aandacht vraagt en krijgt, vooral bij mensen die te vaak in het “nu”, last hebben van gebeurtenissen uit het verleden. We kunnen ons verleden niet echt uitwissen, maar wel de juiste plaats en functie geven, om er zo voor te zorgen dat we blijven groeien als mens, hoe dramatisch de gebeurtenissen in eerste instantie ook “schijnen” te zijn. De uiteindelijke en juiste omgang wordt sterk bepaald door de omgang met en de duiding van begrippen als: noodlot, pech, oneerlijk, verlaten, bedrogen, onrecht, verloren, onverdiend, aangedaan, overvraagd, enz.
Uiteraard vinden er gebeurtenissen plaats in het leven van mensen en volkeren, die zo ingrijpend zijn dat we soms moeten kiezen om een dergelijke herinnering enigszins achter slot en grendel te plaatsen in ons geheugen. Ik moet hierbij denken aan mensen die ons ooit om (spirituele) hulp vroegen met de verwerking van hun ervaringen tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Maar ook in de recente geschiedenis zijn er zeker situaties aan te wijzen, waarbij we voorzichtig moeten zijn om zo maar te stellen, dat alles te “verwerken” is, en kan worden “losgelaten”, om een woord te gebruiken dat tegenwoordig te pas en te onpas door veel “moderne therapeuten” wordt gebruikt. Wij ontmoeten namelijk zeer regelmatig mensen die dachten pijnlijke gebeurtenissen uit het verleden te hebben “losgelaten”, maar nog steeds bijna dagelijks last hebben en bepaald worden door ervaringen uit het verleden.
De echte mogelijkheden tot “verwerken en loslaten” hebben vooral te maken met de mate waarin we onze wezenlijke natuur hebben gerealiseerd en we het begrip “ego/persoonlijkheid” hebben doorgrond. Binnen Om-Shanti gebruiken we daarvoor een authentieke Yoga-traditie die ons de juiste middelen aanreikt om ook ernstige “beschadigingen” hanteerbaar te maken, opdat er een proces van bevrijding kan plaatsvinden, waardoor de eventuele “pijn” dragelijk wordt. - Perspectief en visie; deze twee begrippen bepalen voor een groot gedeelte het verwachtingspatroon dat mensen hebben ten aanzien van onderwerpen die hen belasten, en een beproeving vormen. Maar ook het gemis van de natuurlijke momenten en het innerlijk besef/ervaring dat het leven als mens in wezen werkelijk zinvol is, ook zonder dat wij er zelf een betekenis aan geven, komt wel dan niet tot stand afhankelijk van het perspectief van waaruit we leven en de visie die we in ons dragen over wie we werkelijk zijn, onafhankelijk van onze relaties, functies, kwaliteiten, talenten, macht, geld, kennis, invloed, enz.
- Bezinning en de Stilte; bij veel mensen die “problemen” ervaren in hun leven, zijn deze unieke menselijke mogelijkheden niet meer toegankelijk of zelfs onbekend. Toch kunnen we als mens niet zonder het vervullen van deze natuurlijke behoeftes, want anders blijft ons bewustzijn altijd in beweging en gestuurd door gedachtes en emoties, samen met de prikkels van de verschillende zintuigen, en hierdoor missen we het vermogen om innerlijk tot rust te komen. Een basis van vertrouwen in het leven ontbreekt dan vaak, waardoor men de neiging ontwikkelt om te vluchten in allerlei afleidende prikkels die slechts op korte termijn enige tijdelijke bevrediging geven, maar gelijktijdig de diepere essentie van de mens verloochenen.
- Intuïtie en de “stem” van je Hart; zonder gemakkelijk en spontaan Stil te kunnen zijn, zul je moeite hebben om hetgeen er vanuit dit niveau tot je komt, duidelijk waar te nemen en de essentie ervan te verstaan. Het vraagt een leven waarin regelmatig momenten zijn waarin je even Stil bent.
Uiteindelijk zul je merken dat als je ruimte maakt voor je intuïtie en de stem van je Hart, deze actief wordt als inspiratiebron voor je bewustzijn, en er hierdoor een sterk innerlijk gevoel van “gedragenheid” ontstaat en de dualiteit die regelmatig ontstaat tussen je hoofd en je gevoel, wordt overbrugd en opgelost. Een nieuwe dimensie van de werkelijkheid wordt hierdoor automatisch toegankelijk voor je. - Gehechtheid aan het lijden; deze woorden leiden vaak tot grote ontsteltenis en verwarring, wie zou er immers gehecht “willen” zijn aan het lijden, is dan meestal de opmerking, die met veel nadruk en emoties wordt gemaakt. Indien we ons echter verdiepen in hoe we als mens zijn geconditioneerd en functioneren, dan zul je ontdekken dat deze woorden verwijzen naar de dagelijkse realiteit van velen. Het is geen oordeel over iemands leven of karakter, maar veel meer een constatering; gehechtheid aan het lijden ontstaat onder andere omdat we niet goed in staat zijn om onze intenties/voornemens werkelijk en op een duurzame manier te realiseren.
Mede hierdoor denken veel mensen dat men bijvoorbeeld een bepaald gedrag of karaktereigenschap niet werkelijk kan veranderen, of dat dit zeer veel moeite kost, waarvoor men niet de nodige energie en kennis heeft. Afvallen, meer bewegen, gezonder eten, oude conflicten oplossen, meer innerlijke rust laten ontstaan, het met vertrouwen ondergaan van de ouderdom, niet langer bang zijn voor het sterven en de dood, enz., het zijn allemaal voorbeelden die iedereen zal herkennen. En waarbij de vraag is, kunnen we wel leven zonder te “lijden”. - De toeschouwer, het Zelf en de Ziel; indien we alleen maar vereenzelvigd zijn met de inhoud van ons referentiekader, zijn we te weinig een toeschouwer van alles wat er met ons gebeurt, en kunnen we ook niet “keusloos” waarnemen wat we denken, voelen, willen en welke signalen de verschillende lichamen ons geven. Dan weten en beseffen we niet dat er een Ziel (in ons) bestaat, of in meer spirituele Yoga-termen, dan is er nooit een antwoord op de vraag “Wie Ben Ik” en wat betekenen de woorden “het Zelf, God of de Werkelijkheid”.
Het zijn juist deze begrippen die we gaan ontlopen omdat we “denken” dat er toch geen verklaringen voor bestaan, althans niet meer dan er in boeken en de oude geschriften over vermeld staat, maar al deze woorden hebben uiteindelijk veel te weinig betekenis en impact, indien we niet zelf de essentie van de antwoorden realiseren als een Werkelijkheid. Alleen door deze eigen ervaring ontstaan er spontaan meer openbaringen die ons voorbij het gekende en het denken brengt. - Gedragsverandering of transformatie; deze begrippen lijken op elkaar maar zijn uiteindelijk in hun uitwerking zeer verschillend. Voor een gedragsverandering heb je wilskracht en doorzettingsvermogen nodig; indien je echter getransformeerd bent naar een “nieuw” mens waarbij oude patronen en inzichten niet langer passen, dan is het relatief gemakkelijk om een bepaald gedrag dat hierbij hoorde, “los te laten”; door te transformeren ontwikkel je de hogere dimensies van de mens.
● Je Zelf leren kennen, ver voorbij je karakter, opvoedingspatronen, referentiekader, enz. geeft veel betekenis, inhoud en plezier aan je dagelijks leven, dan transformeer je van onwetend naar wetend en dit is de volgende stap in de evolutie van de mensheid.
● De hierboven gegeven voorbeelden vertegenwoordigen slechts een klein gedeelte van alle kernbegrippen die we binnen Om-Shanti gebruiken en zijn dus niet meer dan een indicatie; in de volledige “methodiek van werken” die meer dan 10 werkmappen omvat, staat het volledige verhaal over deze onderwerpen geschreven, samen met meer achtergrond-informatie over de levensvisie van waaruit dit alles is voortgekomen.
Dit materiaal is echter niet eventjes in te zien, het vraagt een verlangen naar Zelfkennis door (Zelf)studie en daarvoor is nogal wat tijd en energie nodig, omdat de meeste werkmappen ongeveer 1800 pagina’s bevatten. Echter de mensen die de moeite hebben genomen in de afgelopen jaren om het materiaal door te nemen en de informatie in hun eigen leven te concretiseren, zijn het beste bewijs dat het wel mogelijk is om een leven te leiden, waardoor je bewust op weg bent naar harmonie en “geluk”, omdat je je meest wezenlijke natuur realiseert.